Thiền Sư BẢO GIÁM

(? - 1173)-(Đời thứ 9, dòng Vô Ngôn Thông)

Sư họ Kiều tên Phù, quê ở làng Trung Thụy. Tánh tình trung thực, giản dị và điềm đạm. Thuở nhỏ học Nho, thông hiểu Thi, Thơ, Lễ, Dịch, chữ viết rất đẹp. Sư làm quan đến chức Cung Hậu Xá Nhân đời Lý Anh Tông.

Năm 30 tuổi, Sư bỏ quan đến chùa Bảo Phước quận Mỹ Lương thọ giáo xuất gia với Thiền sư Đa Vân. Tạng kinh trong chùa nầy, chính tay Sư chép lại. Đến khi Thiền sư Đa Vân tịch, Sư kế tiếp trụ trì chùa này. Đời sống của Sư rất là đạm bạc, suốt năm chỉ mặc áo gai thô sơ, trong mình không dính một sợi tơ. Công việc tu trì thì không bao giờ trễ nải.

Sư thường bảo môn đồ:

- Muốn tiến đến tông thừa của Phật là phải siêng năng, song thành Phật chánh giác phải nhờ trí tuệ. Ví như nhắm bắn cái đích ngoài trăm bước, mũi tên đến được là nhờ sức mạnh, song trúng được đích không phải do sức.

Đến ngày 7 tháng 5 niên hiệu Chính Long Bảo Ứng thứ mười một (1173), sắp viên tịch, Sư nói kệ:

          Được thành chánh giác ít nhờ tu,

          Ấy  chỉ nhọc nhằn, trí tuệ ưu.

          Nhận được ma-ni lý huyền diệu,

          Ví thể trên không hiện vầng hồng.

          Người trí khác nào trăng rọi không,

          Chiếu soi khắp cõi sáng khôn ngần.

          Nếu người cần biết, nên phân biệt,

          Khói mù man mác phủ non chiều.

          (Đắc thành chánh giác hãn bằng tu,

          Chỉ vị lao lung, trí tuệ ưu.

          Nhận đắc ma-ni huyền diệu lý,

          Chỉ như thiên thượng hiển kim ô.

          Trí giả du như nguyệt chiếu thiên,

          Quang hàm trần sát chiếu vô biên.

          Nhược nhơn yếu thức tu phân biệt,

          Lãnh thượng phù sơ tỏa mộ yên.)

Sư lại dạy:

- Tâm ý Như Lai đều không thể được, chỉ nên gọi là Vô lượng trí. Cho nên biết, tâm Như Lai như hư không, là chỗ nương của tất cả, trí tuệ của Như Lai cũng như thế.

Nói xong Sư tịch, môn đồ trà tỳ thu xá-lợi xây tháp thờ.