Thiền Sư NHẤT CÚ TRI GIÁO

(Đời pháp thứ 35, tông Tào Động)

Sư trụ trì tại núi Phụng Hoàng, Hồ Châu, Trung Hoa. Trong lúc đi tham vấn, Sư đến tham yết Hòa thượng Tịnh Chu ở An Kiết.

Sư thưa:- Ngồi vững trên sóng dứt bụi bặm, là ý chỉ thế nào?

Tịnh Chu đáp bằng bài kệ. Sư liền đảnh lễ.

Tịnh Chu hỏi:- Người hiểu được cái gì mà đảnh lễ?

Sư thưa:- Lửa to đốt núi, một đốm tự rơi.

Tịnh Chu bảo:

          - Lửa tàn tro lạnh khói hơi bặt

            Gió thổi trăng trong sương mù tan.

            Hãy nói khi ấy thế nào?

Sư thưa:- Không đáp được.

Tịnh Chu bảo:

          - Ngọn núi cần nhóm lửa

            Dưới mây gió thổi nhanh.

            Ý này thế nào ?

Sư đáp:- Tiếng chuông trống hòa nhau

            Nước sóng cồn theo vậy.

Tịnh Chu thấy Sư lợi căn bèn cho nhập chúng. Sau Tịnh Chu truyền tâm ấn cho Sư và cho hiệu là Nhất Cú. Sư bái từ trở về núi Phụng Hoàng.

Về đây, Sư khai đường dạy chúng, đạo pháp rất tinh nghiêm. Học giả bốn phương nghe danh qui tụ về rất đông.

Khi sắp tịch, Sư truyền tâm ấn cho đệ tử là Thông Giác để kế thừa tông Tào Động. Bài kệ phó pháp:

          Xuân sặc sỡ, cỏ như nhung

          Khắp chốn ngàn cây bông trổ gấp

          Một cành dương liễu nảy trùng trùng

          Trăng chìm đáy biển nước lóng lặng

          Đảnh núi nhật lên bày chót cao.

          (Xuân sắc sắc, thảo nhung nhung

          Vạn vũ chi điều khai thiết thiết

          Nhất hành dương phát sản trùng trùng

          Thủy tẩm nguyệt viên trừng hải để

          Sơn đầu nhật xuất lộ nham phong.)

Nói kệ xong Sư từ giã chúng, ngồi yên nhập Niết-bàn. Đồ chúng xây tháp tôn thờ.