THIỀN SƯ BẢO ẤN BIỆT PHONG

Ở Cảnh Sơn

Sư họ Lý quê ở Gia Châu. Từ nhỏ Sư thông cả sáu kinh mà chán việc thế tục. Sư theo Thiền sư Thanh Tố ở Đức Sơn xuất gia thọ giới cụ túc. Sau Sư nghe kinh Hoa Nghiêm luận Khởi Tín đã thấu được lý đó. Sư bỏ đây đi theo Thiền sư Mật Ấn ở Trung Phong. Một hôm Mật Ấn nhắc: - ?Tăng hỏi Nham Đầu: Khi khởi diệt chẳng dừng là sao? Nham Đầu quở nói: - Là gì khởi diệt ?

Sư khai ngộ liền gật đầu. Gặp lúc Viên Ngộ trở về Chiêu Giác. Mật Ấn sai Sư đến thăm. Sư nhân theo chúng vào thất. Viên Ngộ hỏi: - Từ trước chư thánh lấy cái gì tiếp người ?

Sư dựng đứng nắm tay. Viên Ngộ bảo: - Đây là lão tăng dùng.

Sư lấy nắm tay chao đó. Viên Ngộ cũng đưa nắm tay, giao nhau cười to rồi thôi.

Sau Sư đến Cảnh Sơn yết kiến Đại Huệ. Đại Huệ hỏi: - Ở đâu lại?

Sư thưa: - Tây Xuyên.

Đại Huệ bảo: - Chưa ra cổng Kiếm Môn cho ông ba mươi gậy rồi.

Sư thưa: - Chẳng nên khởi động Hòa thượng.

Đại Huệ vui vẻ quét thất mời ngồi. Đại Huệ dời về Nam, Sư trở lại Tây.

Sư tiếp tục trụ trì các ngôi chùa cổ, sau lại ra núi trụ Bảo Ninh, Kim Sơn, Tuyết Đậu, Cảnh Sơn.

Khai đường, Sư đăng tòa nói: Thế Tôn khi mới thành Chánh giác, ở trong vườn Lộc Uyển chuyển bánh xe pháp Tứ đế, Tỳ-kheo Kiều Trần Như ngộ đạo trước nhất. Sau này Thiền sư Chơn Tịnh mới trụ Động Sơn niêm rằng: Ngày nay trong động Tân Phong, chỉ chuyển cây trú trượng, bèn cầm cây gậy xoay bên trái nói: - Lại có người ngộ đạo trước nhất chăng? Nếu không, trượng phu tự có chí xung thiên, chớ nhằm chỗ Như Lai đi mà đi. Bèn hét một hét xuống tòa. Nếu là Thượng tọa Ấn thì chẳng thế, ngày nay nhằm trong núi Phụng Hoàng ban đầu không công phu chuyển bánh xe pháp Tứ đế, cũng không khí lực chuyển cây trú trượng, chỉ dạy mọi người đi nên bước chậm, nói cần nhỏ lời. Cớ sao? Muốn được không chuốc nghiệp vô gián, chớ chê chánh pháp luân Như Lai.

*

Sư thượng đường: Chư Phật ba đời dùng một câu diễn trăm ngàn muôn ức câu, thâu trăm ngàn muôn ức câu chỉ ở một câu. Dưới cửa Tổ sư nửa câu cũng không, chỉ thế ấy nên ăn bao nhiêu gậy đau. Chư nhân giả! Vả lại chư Phật phải, chư Tổ phải? Nếu nói Phật phải thì Tổ chẳng phải, tổ phải thì Phật chẳng phải, lấy bỏ chưa quên. Nếu nói Phật Tổ đồng thời phải, Phật Tổ đồng thời chẳng phải lầm lẫn chẳng ít. Một câu cắt đứt sắn bìm làm sao nói? Con cọp gói trong mũ chỉ, đáng cười lại kinh người. Sư lại nhắc: ?Tăng hỏi Nham Đầu: - Trong trần thênh thang làm sao biện được chủ? Nham Đầu bảo: - Trong cái chậu đồng đựng đầy dầu.? Sư nói: - Cả thảy Nham Đầu đánh mất lỗ mũi. Chợt có người hỏi Bảo Ninh (Sư): - Trong trần thênh thang làm sao biện được chủ? Chỉ đáp kia rằng: - Trời lạnh chẳng nên cổi mũ.

Sư thượng đường: Mùng một tháng sáu mặt trời đỏ đốt không, chữ thập (+) đầu đường tuyết sâu một thước, quét dọn chẳng rảnh xoay tránh chẳng kịp, động được thôn đông con liêu hồ, nửa đêm mang giày trên nước đứng.

Sư thượng đường: Đem tâm trừ vọng vọng khó trừ, tức vọng sáng tâm đạo càng xa, thùng thông lủng đáy không kỵ úy, thảnh thơi một bước một hoa sen.

Sư đến Cảnh Sơn, vua Hiếu Tông mời về điện Tuyển Đức hỏi đạo. Tuổi già Sư chán trụ trì tâu xin trở về am. Niên hiệu Thiệu Hy năm đầu (1190) tháng mười một, Sư đến thăm Thiền sư Trí Sách ở Giao Thừa để cùng nhau từ biệt, Trí Sách hỏi ngày đi, Sư đáp: - Nước tụ thành hồ.

Khi sắp về đòi giấy viết: Đêm mùng bảy tháng mười hai khi gà gáy. Đúng ngày này Sư tịch.