NGŨ ĐĂNG HỘI NGUYÊN : 49 - TRÁI MAI ĐÃ CHÍN

Thiền sư Pháp Thường ở núi Đại Mai, Minh Châu, Sư họ Trịnh, quê ở Nhượng Dương, xuất gia theo thầy ở chùa Ngọc Tuyền, Kinh Châu. Ban đầu tham vấn Mã Tổ, Sư hỏi:
- Thế nào là Phật?
Tổ đáp:
- Tức tâm là Phật.
Sư liền đại ngộ, bèn ở ẩn núi sâu. Mã Tổ nghe tin mới bảo tăng đến thăm hỏi:
- Hòa thượng gặp Mã Đại sư đặng cái gì mà đến ở núi này?
Sư đáp:
- Đại sư nói với tôi : "Tức tâm là Phật", tôi bèn về ở núi này.

Tăng nói:
- Gần đây Phật pháp của Đại sư có khác.
- Khác thế nào?
- Ngài nói: "Phi tâm phi Phật".
- Cái lão già ấy làm mê hoặc người chưa có ngày thôi. Mặc cho ông "phi tâm phi Phật". Tôi chỉ biết "tức tâm tức Phật".
Ông tăng về thuật lại sự việc với Mã Tổ, Tổ bảo:
- Trái mai đã chín!
Bàng Cư sĩ nghe, muốn thí nghiệm Sư hư thật thế nào, bèn đến phỏng vấn. Khi vừa gặp Sư, ông liền hỏi:
- Đã từ lâu nghe tiếng Đại Mai, chưa biết trái mai chín hay chưa?
Sư đáp:
- Đã chín! Ông nhằm chỗ nào mở miệng?
Cư sĩ nói:
- Trăm thứ vụn vặt (lẫn lộn).
Sư duỗi tay nói:
- Trả hạt trái cho ta!
Cư sĩ không nói được.
Từ đây, đạo của Sư càng mở rộng.

BÌNH:

- Tức tâm tức Phật, phi tâm phi Phật thôi chẳng hỏi. Giờ đây có ai đã thấy được trái mai chưa?
- Chính khi Sư duỗi tay nói: "Trả hạt trái cho ta", Liền cười to hả hả ra đi.
CHÚ:
1/ Nếu người chân thật đạt đạo, qua một câu nói đã nhận được, từ đó về sau dù ai có nói ngược, nói xuôi thế nào, cũng không ngờ vực! Bao nhiêu ngôn từ sai biệt đều không thể lay chuyển! Phải một niềm tin vững chắc như vậy mới xứng đáng là Thiện tri thức của người.
2/ Đến chỗ tột cùng, không còn ngôn ngư