NGŨ ĐĂNG HỘI NGUYÊN - 083. ĐÂY KIA KHÔNG TIỆN NGHI

Hòa thượng Đại Dương cùng Thiền sư Y gặp nhau, nhân đó liền hỏi Thiền sư Y:
- Gần đây có một nhóm tri thức, nhằm ở trước mắt chỉ dạy người nhận rõ cái việc trước mắt, và lấy việc đó làm chỗ vì người; họ lại hội được văn thể khi chưa thành chữ (chưa dấy niệm) hay không?
Thiền sư Y đáp:
- Nghĩ nhằm trong ấy một câu hỏi, chẳng biết có nên hay chẳng nên?

Sư bảo:
- Đã đáp cho ông rồi, chớ nói nên hay chẳng nên.
- Lại hiểu việc trước mắt hay chưa?
- Nếu là việc trước mắt, làm sao hiểu?
- Lại là bị người kiểm điểm.
- Ai?
- Tôi!
Sư bèn hét!
Thiền sư Y lùi lại đứng. Sư nói:
- Ông chỉ biết trông việc ở trước, mà chẳng biết nhìn việc ở sau.
- Trên tuyết lại thêm sương.
- Kia đây không được tiện (tiện nghi).

BÌNH:
Một cuộc đối đáp lý thú giữa hai bên tác gia. Điểm cần chú ý là: qua câu “Ai?- Tôi” Thì một liền hét! Một lùi lại đứng. Ngay đây chủ khách mỗi tự bày. Tuy nhiên vẫn còn chưa sạch dấu vết, phải đợi đến câu cuối cùng: “Kia! Đây không tiện nghi!”, mới là một phen quét tột, không chỗ để mắt.
CHÚ:
Nếu còn dấu vết kia đây, chưa phải việc trước mắt! Còn có việc trước, việc sau vẫn là lời nói hai đầu!