CHÁNH ĐIỆN KHÔNG CÓ PHẬT

Thiền sư Vô Nghiệp ở Phần Châu - Thiểm Tây, ban đầu tham vấn thiền sư Mã Tổ Đạo Nhất, nhân tướng mạo to lớn, âm thanh như hồng chung, Mã Tổ vừa thấy liền cười sư rằng :
- Chánh điện to lớn mà không có Phật.
Vô Nghiệp liền làm lễ, cung kính thưa :
- Văn học ba thừa con tin được chút ít, nhưng nhà thiền nói tức tâm tức Phật con không hiểu nổi.

Mã Tổ thấy ý sư chân thành bèn khai thị :
- Chính cái không hiểu đó là tức tâm chứ không có gì khác ; khi chưa hiểu tức là mê, hiểu tức là ngộ ; mê tức là chúng sanh, ngộ tức là Phật.
Vô Nghiệp hỏi :
- Ngoài tâm, Phật, chúng sanh ra còn có Phật pháp chăng ?
Mã Tổ đáp :
- Tâm Phật, chúng sanh chỉ là một, Phật pháp cũng như thế, như bàn tay nắm tay.
Vô Nghiệp hỏi :
- Thế nào là ý Tổ sư từ Tây sang ?
Mã Tổ đáp :
- Hiện giờ có ý Tổ sư không ? Hãy đi, khi khác sẽ đến.
Vô Nghiệp từ giã ra đi, Mã Tổ theo sau gọi :
- Đại đức !
Vô Nghiệp xoay đầu lại. Mã Tổ bảo :
- Là cái gì ?
Ngay đó, Vô Nghiệp quỳ xuống lễ bái, khóc :
- Con tưởng Phật pháp xa xôi, bây giờ mới biết thật tướng pháp thân ở ngay chính mình.
Mã Tổ nói :
- Kẻ ngu này ngộ rồi.

Lời bình :

Tu hành cần bao nhiêu thời gian mới hoàn thành Phật đạo ? Nói xa, phải ba đại A-tăng-kỳ kiếp ; nói gần, chính ngay bây giờ. Như thiền sư Hoài Liễn nói : “Trong nhà cổ Phật không có nói khác ; lưu thông trong câu, thật có nhiều lời”. Chúng ta ngoài tâm cầu Pháp, đó là quên mất mình, cho nên chư Phật, Tổ sư nhọc nhằn nói rất nhiều mới chịu hồi đầu. Một tiếng gọi của Mã Tổ, Vô Nghiệp xoay đầu mà nhận biết bản lai diện mục.
                   Cá ở trong nước thôi tìm nước,
                   Người đi trên núi chớ tìm non.