Ý Tổ sư từ Tây sang

Thiền sư Long Nha Cư Tuần lúc ở chỗ thiền sư Lâm Tế tham học, một hôm xin thiền sư Lâm Tế chỉ dạy :
- Thế nào là ý Tổ sư từ Tây sang ?
Lâm Tế bảo :
- Đem hương bản đến đây cho ta !

Khi Long Nha đem hương bản đến cho Lâm Tế, Lâm Tế cầm hương bản đánh Long Nha. Long Nha nói :
- Thầy đánh con không dính dáng gì cả, nhưng thầy phải nói cho con biết thế nào là ý Tổ sư từ Tây sang ?
Lâm Tế nói :
- Vừa rồi, chẳng lẽ hương bản không có nói với ông sao ?
Sau này, khi Long Nha đến chỗ thiền sư Thúy Vi tham học, lại xin chỉ dạy :
- Thế nào là ý Tổ sư từ Tây sang ?
Thúy Vi nói :
- Đem bồ đoàn đến đây cho ta !
Long Nha đem bồ đoàn trao cho Thúy Vi, Thúy Vi thuận tay dùng bồ đoàn đánh lên mình Long Nha. Long Nha nói :
- Chớ có vội đánh con ! Thầy chưa nói với con thế nào là ý Tổ sư từ Tây sang mà !
Thúy Vi nói :
- Vừa rồi chẳng lẽ bồ đoàn không có nói với ông sao ?
Long Nha trải qua mấy năm tham cứu, cuối cùng mới hiểu rõ ý Tổ sư từ Tây sang nơi hương bản và bồ đoàn.
Một hôm, tại thiền đường có vị học tăng hỏi Long Nha :
- Hòa thượng lúc hành cước, từng tham học với hai vị Đại đức Lâm Tế và Thúy Vi, đối với các ngài có ấn tượng thế nào ?
Long Nha nói :
- Ấn tượng rất tốt, dù không nói với ta thế nào là ý Tổ sư từ Tây sang.
- Vì sao hai lão ấy không nói cho thầy ?
Long Nha rất vui vẻ đáp :
- Vì hương bản và bồ đoàn mà có tin tức.

Lời bình :

Thiền tông thường dùng pháp khí và pháp vật để tượng trưng cho thiền đạo, truyền y truyền bát, đó là đại biểu cho thiền pháp. Dùng hương bản đánh người, đó cũng là đem thiền trao cho ông ta đảm đương, cho nên hương bản chính là ý Tổ sư từ Tây sang rồi. Dùng bồ đoàn đánh, bồ đoàn là vật để lễ bái, đó là dùng tâm phàm để tiếp xúc tâm Phật, cho nên bồ đoàn cũng nói lên ý Tổ sư từ Tây sang rồi. Nhưng muốn hiểu được ý Tổ sư từ Tây sang ở hương bản và bồ đoàn cũng phải cần nhiều năm tháng tham cứu mới được !