TRỤ ĐÁ A DỤC

Ngày nay chúng ta đến Lâm-tỳ-ni thì không còn gì nữa cả, chỉ còn chăng là một trụ đá chơ vơ bị bào mòn bởi thời gian, và gãy đổ bởi giông bão. Trụ đá được bao bọc bằng một hàng rào sắt cũ kỹ. Tất cả khách hành hương đều ngậm ngùi dừng bước nơi chân trụ đá để tụng một thời kinh. Trụ đá làm bằng một loại sa thạch, có lẽ ngày xưa cũng bóng láng như đầu sư tử tại viện bảo tàng Sarnath. Nguyên thỉ trụ cao bao nhiêu không biết, nhưng ngày nay chúng ta thấy một cây cột trên nhỏ dần, đường kính khoảng nửa thước và cao khoảng 5 thước. Trên trụ còn khắc hàng chữ như trên đã thuật, ngoài ra còn có thêm một hàng nữa là: "Dân làng Lâm-tỳ-ni được giảm thuế và chỉ phải đóng một phần tám thuế lợi tức mà thôi"

Từ dung thoáng hiện bên trời tịnh
Hương hạnh lời thơm giữa cõi trần

(Trích...)

Nam-mô Phật Bổn Sư Thích-ca Mâu-ni

Hôm nay đoàn chúng ta đến chiêm bái đảnh lễ thánh tích Phật Đản sinh. Xin nhắc thêm về ý nghĩa Phật ra đời.

Theo lịch sử thì Đức Phật từ cung trời Đâu-suất thị hiện đản sinh làm thái tử Tất Đạt Đa và ra đời dưới cội cây Vô ưu nơi đây, hiện tại chúng ta đến chứng thực rõ ràng di tích này. Ngài là một con người như bao nhiêu con người. Sinh ra đời lớn lên, cũng có gia đình, cũng thụ hưởng ngũ dục ở cung vua, cũng ăn cũng uống cũng học tập như bao nhiêu người. Tuy sống trong ngũ dục, Thái tử không đắm chìm trong đó mà Ngài có trí tuệ vượt bậc, một sức sống vươn lên khác thường, Ngài vượt ra tìm con đường giải thoát cho chính mình, cho chúng sinh. Những điều này đâu có ai dạy Ngài. Chung quanh từ vua cha, rồi phu nhân Da-du-đà-la cũng cố buộc chân Ngài lại, nhưng Ngài quyết chí vượt ra.

Quí vị đọc sử nhớ khi Ngài đi dạo bốn cửa thành thấy cảnh người già, người bệnh, người chết, rồi hình ảnh vị sa môn khiến tâm Ngài băn khoăn, cuối cùng Ngài quyết chí vượt thành xuất gia. Bao nhiêu người cũng thấy như vậy, song lại cho là chuyện thường ở thế gian. Còn Ngài thì thắc mắc tại sao người ta sinh ra rồi già, bệnh, chết, có cách gì vượt ra hay không? Thế nên Ngài quyết tìm con đường thoát. Ngài không chấp nhận, cúi đầu trước định luật của thế gian như mọi người. Ngài phải tìm cho ra nguyên nhân và phương pháp giải quyết. Kết quả Ngài giác ngộ và đã tìm ra nguyên nhân của sinh già bệnh chết tức là Mười hai nhân duyên. Tìm được nguyên nhân tức là giải quyết được vấn đề ấp ủ trong tâm Ngài bấy lâu.

Đây nhắc về Đức Phật lịch sử, về sự. Đức Phật lịch sử với ba mươi hai tướng tốt hiện nay Ngài nhập Niết-bàn rồi. Nếu chúng ta chỉ bám vào thân Phật với ba mươi hai tướng tốt thì khi Phật nhập Niết-bàn chúng ta lấy cái gì để nương tựa lâu dài?

Nhưng còn về lý, thì Phật ra đời từ đâu? Chính tâm giác ngộ hiện hữu trong mỗi người mới thật sự là nơi nương tựa, nhận được tâm đó là thấy Phật thật. Bởi vì chính nó biết mê, chính nó biết giác. Phật thành Phật là thành trong đó. Ra đời cũng từ trong đó. Như vậy chúng ta thấy rõ Đức Phật ra đời từ tâm giác ngộ mà ai ai cũng đều có. Đây chính là chỗ nương tựa lâu dài. Cho nên khi vua Trần Thái Tông tìm lên núi Yên Tử gặp Quốc sư Trúc Lâm bảo: "Phật không có trong núi, chính cái tâm lặng mà biết đó là Phật. Nếu bệ hạ giác ngộ được tâm ấy thì ngay đây tức khắc thành Phật không phải nhọc nhằn tìm kiếm ở bên ngoài". Chính cái tâm lặng mà biết đó mới là Phật, nếu nhận và tỏ ngộ được thì ngay đó Phật ra đời. Tức là tâm "biết" nhưng mà "lặng". Vì lặng nên không theo duyên, tức là lìa duyên. Chính tâm đó là tâm giác ngộ, là nhân để thành Phật. Đó là Phật nhân. Hiểu và nhận được là đầy đủ cái nhân thành Phật, sống được và viên mãn công đức là thành Phật. Đức Phật ra đời cũng ngay trong đó. Cho nên người học Phật, học giác ngộ là học nơi tâm. Đây là căn bản và quan trọng.

Tóm lại, từ ý nghĩa này mỗi người nắm vững được căn bản học Phật, giúp chúng ta tu học vững vàng, bớt thời gian, bớt phí sức rất nhiều. Ngoài tâm học Phật, có khi lệch lạc, bị gạt cũng không hay. Chúng ta lo học cái này cái kia, biết đủ thứ chuyện trong đời, biết tới sao Hỏa, sao Mộc nữa, trong khi tâm mình lại không biết thì có thực tế không? Nếu mỗi người ngồi đây không có tâm thì sao? Không có tâm thì ra nghĩa địa rồi.

Đời này chúng ta cũng có duyên lành gặp được chánh pháp, gặp được thầy lành bạn tốt nhắc nhở, đánh thức chúng ta nhớ lại, không thì sự thiếu sót rất lớn. Mỗi khi quí vị mất chìa khóa tủû sắt, hoặc mất chỉ vàng thì sao? Là quýnh quáng chạy tìm lăng xăng, còn mất tâm thì sao không tìm? Đây là điều quan trọng. Nên nhắc lại để mỗi vị nhớ trở về tìm lại tâm mình. Nhưng tâm mình làm sao tìm? Chỉ cần rớt hết những cái không phải nó, buông hết những cái dư quá. Hiện giờ chúng ta đều dư quá nhiều rồi, quá tải luôn nữa, lại tưởng là thiếu, nên cứ lo chạy tìm. Một người có một tâm thôi thì đủ rồi mà chính đó mới là tâm gốc, nhưng hiện giờ mỗi người có mấy tâm? Tâm tham, tâm sân, tâm si là ba rồi, kể cả ngọn ngành nhỏ nhỏ tính đến hàng tỷ cái nữa. Cho nên dư quá nhiều, phải cho nó rớt bớt đến chỗ không còn gì để rớt nữa, thì đó chính là tâm mình. Đó là sống trở về. Vậy là nói tìm mà không có tìm gì hết! Chỉ buông đi là trở về gốc.

Hôm nay, chúng ta tương đối có chút trở về gốc, do duyên lành đoàn trở về và được ngồi tại nơi thánh tích Phật Đản sinh, xin nhắc lại chút ý nghĩa để mỗi vị nhớ, tỉnh giác, trở về tìm lại cái đáng tìm, cái gốc của mình; còn những cái không đáng tìm lại tìm, thật là đáng tiếc, đáng buồn. Sống tìm lại được bản tâm làm chủ cuộc sống, đó mới là chỗ nương tựa vững chắc lâu dài và cũng chính là mạch sống. Nếu người nhận được, sống được với bản tâm thì bảo đảm Phật pháp còn sống mãi ở thế gian và sẽ có nhiều Đức Phật tiếp nối ra đời. Mong rằng mỗi vị ý thức được nhân duyên hôm nay, nguyện đem công đức này hồi hướng cho tất cả đều trở về sống được bản tâm của chính mình, viên mãn con đường học Phật và tiến thẳng trên đường chánh giác.

Nam-mô Phật Bổn Sư Thích-ca Mâu-ni
Thầy Trụ trì TVTL

Thầy Cô là người tu
Đi tìm sự giải thoát
Con theo đoàn hành hương
Nhận được nhiều thiện duyên.
Xứ Phật cõi thiêng liêng
Ta cùng nhau hội ngộ
Theo bước chân của Thầy
Con chợt hiểu con hơn.
Như loài sen vươn lên
Trong bùn lầy nước đọng
Con đã hiểu ý sống
Cao cả của Thầy Cô.
Vạn pháp đều hư vô
Có sanh tức có diệt
Dẹp bỏ tâm phân biệt
Con nhận ra chân tâm.
Phật pháp vốn thậm thâm
Muôn kiếp khó được gặp
Con luôn nhớ lời Thầy
Tâm tịnh tức Bồ-đề.  

                    Thiện Huấn
            Vườn Lâm-tỳ-ni - 27.02.08