Mửa ra đàm

Có lần vào lúc tọa thiền, thiền sư Mã Tổ Đạo Nhất chịu hết nổi bèn khạc đàm lên tượng Phật. Thị giả thấy không bằng lòng, vội hỏi :
- Bạch thầy ! Tại sao thầy khạc đàm lên tượng Phật ?
Thiền sư Đạo Nhất liền ho hai tiếng, hỏi ngược lại thị giả :
- Trong hư không, chỗ nào cũng có pháp thân, bây giờ ta muốn khạc đàm, ông bảo ta đến chỗ nào khạc ?
Thị giả mờ mịt không biết thế nào.

Lại có một lần, thiền sư Đạo Nhất dường như không được vui, phun đàm ra hư không. Thị giả không hiểu, hỏi :
- Vừa mới khạc đàm, sao lại nổi giận ?
Thiền sư Mã Tổ giải thích :
- Ta ngồi thiền ở đây, núi sông thế giới, sum la vạn tượng ở trong hư không đều hiện ra trước mắt, ta chịu hết nổi cho nên mới khạc đàm.
Thị giả không hiểu hỏi :
- Tất cả đều là tướng lành tu chứng, có thể nói là việc tốt, sao thầy lại não phiền ?
Mã Tổ nói :
- Lẽ dĩ nhiên là việc tốt, nhưng đối với ta thì rất chán ghét !
Thị giả mờ mịt không hiểu, hỏi :
- Đó là cảnh giới gì ?
Mã Tổ đáp :
- Cảnh giới Bồ-tát !
Thị giả nhăn mày, lắc đầu tỏ ý không hiểu, nói :
- Cảnh giới ấy, người ta khó mà hiểu được.
Mã Tổ nói :
- Vì ông là người chứ không phải Bồ-tát.
Thị giả hỏi :
- Bồ-tát không phải tên là hữu tình giác sao ?
Mã Tổ quở trách :
- Vì ông là một kẻ dốt không hiểu gì cả, làm sao gọi là giác hữu tình ?
Ngay lời quở trách của thiền sư Mã Tổ Đạo Nhất, thị giả liền được thể ngộ.

Lời bình :

Có những người tôn kính Phật mà thực ra hoàn toàn không biết gì về Phật. Vì pháp thân Phật trùm khắp hư không, bao hàm pháp giới, tuy Mã Tổ khạc đàm lên tượng Phật nhưng để nói lên rằng ngài đã nhận biết pháp thân Phật, đã là không chỗ nào chẳng trùm khắp thì chỗ nào cũng có.

Có những người khi tọa thiền thích thấy tướng lạ để tăng thêm lòng tin, nhưng Mã Tổ lại chán ghét thấy những điều đó, đó nói lên rằng diệt trừ hiện tượng sai biệt trong vũ trụ mà trở về với bình đẳng, diệt trừ nhân ngã đối đãi mà trở về một. Thị giả kẹt nơi cái thấy thế tục, cho nên ngài trách là một kẻ dốt không biết gì cả.