8- MỘT NÔNG DÂN BỊ KẾT TỘI OAN

Nghiệp làm không chánh thiện...

Câu này đức Phật dạy tại Kỳ Viên, liên quan đến một nông dân.

Anh nông dân đang cày cấy trên miếng ruộng gần thành Xá-vệ. Thấy Thế Tôn và Trưởng lão A-nan làm thị giả đi ngang, anh đảnh lễ và tiếp tục cày. Thế Tôn không nói gì cả, Ngài đến chỗ túi tiền rơi - trước đó Ngài quan sát thế gian thấy rõ túi tiền và mọi chuyện - chỉ cho A-nan và bảo:

- Hãy xem, A-nan, một con rắn độc!

Xem tiếp...

7- MỘT NGƯỜI CÙI BỊ THỬ THÁCH… PHỦ NHẬN NIỀM TIN

Người ngu si thiếu trí...

Thế Tôn đã dạy như thế tại Trúc Lâm do chuyện người cùi Suppabuddha. Truyện này được kể trong kinh Udāna.

Người cùi Suppabuddha ngồi vòng ngoài hội chúng nghe pháp và đắc quả Dự lưu. Anh ta muốn trình với Thế Tôn pháp lạc của mình, nhưng không dám bước vào giữa hội chúng. Đợi đến lúc mọi người đảnh lễ Phật xong, đi theo Phật một quãng ngắn và quay về, anh mới trở lại tinh xá.

Xem tiếp...

6- TỪ TRỤY LẠC TỚI ĐỨC HẠNH

Người trí, dầu một khắc...

Đức Phật dạy câu này tại Kỳ Viên về ba mươi Tỳ-kheo Pāṭheyyaka.

Thế Tôn đã thuyết pháp lần đầu tiên cho họ trong rừng Kappāsika, khi họ đang đi tìm người nữ.

Họ đều vâng theo lời của Phật: “Hãy đến, các Tỳ-kheo!” và nhận được y bát từ thần thông. Ai cũng giữ được Mười ba phạm hạnh, và sau một thời gian dài, họtrở về gặp Phật, nghe Phật thuyết về vô sanh. Trước khi rời chỗ ngồi, họ chứng A-la-hán.

Xem tiếp...

5- TRÍ NGU

Người ngu, dù trọn đời...

Thế Tôn đã dạy như thế tại Kỳ Viên, do chuyện Trưởng lão Udāyi.

Khi các Đại Trưởng lão rời Pháp đường, Udāyi thường ngồi vào chỗ của các vị ấy. Một hôm có vài khách tăng đến, thấy như thế cứ tưởng Udāyi là một Đại Trưởng lão. Họ hỏi ông vài câu về ngũ uẩn, và vài vấn đề khác. Vỡ lẽ ra ông chẳng biết gì, họ khinh bỉ bảo nhau:

Xem tiếp...

4- KẺ MÓC TÚI

Người ngu...

Thế Tôn dạy câu này ở Kỳ Viên, do chuyện hai tên trộm không còn thân thiết với nhau nữa.

Họ vốn thân nhau từ lâu, một hôm cùng với đám đông đến Kỳ Viên nghe pháp. Một người chú tâm nghe Phật thuyết và chứng quả Dự lưu. Người kia rình cơ hội để giở trò, thấy một món đồ đáng giá năm farthing (1 farthing bằng 1/4 xu) trong chéo áo một thính chúng, liền bợ ngay. Như vậy tên trộm chuyên nghiệp vẫn có được bữa ăn nấu thường ngày trong nhà, còn người cải tà quy chánh thì bếp lạnh nồi không, lại còn bị vợ chồng tên trộm kia nhạo báng chê cười:

Xem tiếp...

3- KẺ VẬN RỦI TRONG NHÀ

Con tôi, tài sản tôi...

Thế Tôn đã dạy câu trên khi ở Xá-vệ, liên quan đến chưởng khố A-nan.

3A. CHƯỞNG KHỐ KEO KIỆT

Chưởng khố A-nan ở Xá-vệ, gia sản lên đến tám trăm triệu, nhưng lại là nhà đại keo kiệt, cứ mỗi nửa tháng, ông triệu tập thân tộc và dạy con trai là Mūlasiri ba điều:

Xem tiếp...

2- MỘT TĂNG SINH KHÓ DẠY

Tìm không được bạn đường...

Đức Phật dạy câu này tại Xá-vệ, liên quan đến đệ tử của Trưởng lão Đại Ca-diếp.

Trưởng lão lúc đó ngụ tại hang Pipphali, có hai đệ tử theo hầu. Một người làm tròn bổn phận, người kia luôn lẩn tránh công việc, thậm chí còn giành công trạng của bạn đồng môn. Tức là khi bạn mình đã chuẩn bị nước tắm cho thầy xong, anh ta vội báo cho thầy để lập công.

Xem tiếp...

1- NHÀ VUA… VÀ NGƯỜI NGHÈO…CÓ VỢ ĐẸP

Đêm dài cho kẻ thức...

Đức Phật dạy câu này khi ngụ tại Kỳ Viên, liên quan đến vua Ba-tư-nặc ở Kosala và một người.

Vào một dịp lễ, vua Ba-tư-nặc ở Kosala cưỡi voi trắng Puṇḍarīka trang hoàng lộng lẫy diễu hành khắp thành. Đến lúc sắp giải tán, dân chúng bị ném đất loạn xạ, đập bằng gậy chạy lung tung, nhưng vẫn nghểnh cổ nhìn xem. Nhà vua được phước báo như thế do bố thí, giữ giới và làm nhiều công đức.

Xem tiếp...

12- SIRIGUTTA VÀ GARAHADINNA

Như giữa đống rác nhớp…

Phật dạy câu này liên quan đến Garahadinna, lúc ngụ tại Kỳ Viên.
Ở Xá Vệ có hai người bạn, Sirigutta đệ tử cư sĩ của đức Phật và Garahadinna, môn đồ của ẩn sĩ lõa thể Ni-kiền-tử. Các ẩn sĩ này thường bảo Garahadinna đến gặp Sirigutta hỏi những câu như:
- Tại sao bạn đến thăm Sa-môn Cồ-đàm?

Xem tiếp...

11- GODHICA CHỨNG NIẾT BÀN

Câu này Phật dạy khi ngụ tại Trúc Lâm gần Vương-xá, liên quan đến Trưởng lão Godhika chứng Niết-bàn.

Trong khi Trưởng lão này ngụ tại Hắc Thạch trên đỉnh núi Isigili, chánh niệm, tinh tấn, kiến quyết, và đã được tâm giải thoát do hành thiền, thì ngài bị ngã bệnh vì tinh cần thái quá và không thể trụ tâm vào đề mục thiền được lâu.

Xem tiếp...