159 - Nga Hồ trăng trong nước

635. 鵝 湖 水 月 — Nga Hồ trăng trong nước

Thiền sư Nga Hồ Ðại Nghĩa được vua Ðường Hiến Tông xuống chiếu mời vào cung bàn luận nghĩa lí. Sư đưa ra câu chuyện vua Thuận Tông hỏi Thiền sư Thi Lợi rằng: “ Chúng sinh trên trái đất làm sao được kiến tính thành Phật?” Thi Lợi đáp: “Phật tính như trăng trong nước, tuy thấy được mà nắm bắt không được”.

Nhân đó Nga Hồ bảo vua Hiến Tông rằng: “ Phật tính chẳng phải thấy, ắt thấy trăng trong nước thì làm sao mò bắt?” Vua liền hỏi: “Cái gì là Phật tính?” Sư đáp: “Chẳng rời cái mà Bệ hạ đang hỏi!” Vua thầm nhận được chân tông, càng thêm khâm phục Sư.

(Theo: Truyền Đăng lục.)

636. 南 嶽 天 澤 — Nam Nhạc trời mưa ướt

Có vị Sa-môn tên Ðạo Nhất (Ðại sư Mã Tổ) hỏi Thiền sư Nam Nhạc Hoài Nhượng:

– Dụng tâm như thế nào mới hợp với Vô tướng tam-muội?

Sư đáp:

– Ngươi học pháp môn tâm địa như gieo hạt giống xuống đất, còn ta nói pháp yếu ví như trời mưa thấm ướt hạt giống ấy. Nếu duyên hợp thì ngươi liền thấy đạo.

Ðạo Nhất lại hỏi:

– Ðạo chẳng phải sắc tướng sao lại nói thấy được?

– Pháp Nhãn tâm địa có khả năng thấy đạo, Vô tướng tam-muội cũng như thế.

Ðạo Nhất hỏi:

– Có thành, có hoại chăng?

– Nếu đem thành hoại, tụ tán để thấy đạo, thì chẳng thể thấy đạo. Hãy nghe ta nói kệ:

Tâm địa hàm chư chủng

Ngộ trạch tất giai manh

Tam muội hoa vô tướng

Hà hoại phục hà thành!

Ðất tâm chứa các (hạt) giống

Thấm ướt đều nẩy mầm

Hoa tam muội vô tướng

Nào có hoại hay thành!

Ðạo Nhất nhờ Sư khai ngộ, tâm ý siêu thoát.

(Theo: Truyền Đăng lục.)

637. 寶 掌 千 歲 — Bảo Chưởng sống ngàn năm

Xin xem tắc 368: “Thanh viên tẩy bát”.

(Theo: Phổ Đăng lục.)

638. 趙 州 七 百 — Triệu Châu thọ trăm hai

Trong Triệu Châu Chân Tế Thiền sư hành trạng ghi: Sư húy là Tùng Thẩm, là đệ tử của ngài Nam Tuyền”.

Tháp ở Trấn Phủ có ghi: “Sư được 700 giáp tý” (tức 42.000 ngày).

Tổ Đình Sự Uyển ghi: “Triệu Châu Tùng Thẩm, tuổi đời thọ đến 120. Từng có người hỏi Sư bao nhiêu tuổi. Sư đáp: Một xâu chuỗi lần chẳng đủ”.

Tháp ở Trấn Phủ có ghi: “Sư được 700 giáp tý, tức là chỉ cho số chẵn 120. Thực ra Sư thọ 116 năm + 8 tháng, tức 40.020 ngày”.