NGŨ ĐĂNG HỘI NGUYÊN - 073. ĐÃ THẤY NHAU RỒI !

Thiền sư Đạo Minh ở Nam Nguyên, Viên Châu.
Sư thượng đường:
- Ngựa hay một roi, người khéo một lời, có việc sao chẳng trình ra, không việc mỗi người tự lui.
Tăng hỏi:
- Một lời làm sao nói?
Sư le lưỡi, nói:
- Đợi ta có tướng lưỡi rộng dài sẽ vì ông nói.

Động Sơn đến tham, vừa lên pháp đường, Sư nói:
- Đã thấy nhau rồi!
Động Sơn liền đi ra.
Sáng hôm sau, Động Sơn lại lên pháp đường hỏi rằng:
- Hôm qua đã nhờ lòng từ bi của Hòa thượng, chẳng biết chỗ nào là chỗ Hòa thượng cùng con thấy nhau?
Sư đáp:
- Tâm tâm không gián đoạn, trôi vào biển pháp tánh.
Động Sơn nói:
- Cơ hồ vuột qua rồi.
Động Sơn từ giã, Sư nói:
- Học nhiều Phật pháp, rộng làm lợi ích.
Động Sơn thưa:
- Học nhiều Phật pháp thì chẳng hỏi, thế nào là rộng làm lợi ích?
Sư đáp:
- Một vật chớ sót.
Tăng hỏi:
- Thế nào là Phật?
Sư đáp:
- Chẳng thể nói là ông được. (lời này sâu xa thay!)

BÌNH:
1/ Chính ngay lúc le lưỡi đó là lời gì?
Phải khéo thấy trong chỗ không nói.
2/ Thế nào là chỗ Sư cùng Động Sơn thấy nhau?
- Trong tâm vừa có chỗ dừng tức đã ngăn cách nhau rồi! Nếu thẳng đó không một niệm dừng nghĩ suy tư, lại đâu có khác?
CHÚ:
"Một vật chớ sót" có hai nghĩa:
1/ Còn bỏ sót một vật là hạnh chưa mãn, tâm chưa khắp.
2/ Dùng "một" để đáp "nhiều" theo lối đáp của Lục Tổ, cuối cùng "một" "nhiều" đều quên mới là tột chỗ lợi ích.