Bài 59 — Phật Nhật giỏ đựng trà

235. 佛 日 茶 藍 — Phật Nhật giỏ đựng trà

Thiền sư Phật Nhật Bản Không ở Hàng Châu, lúc ngài hành cước có đến Giáp Sơn và ở đấy. Một hôm, vào giờ làm việc công cộng, Duy na bảo sư vận chuyển trà, Sư nói:

– Tôi vì Phật pháp đến đây, chứ chẳng vì vận chuyển trà mà đến.

Duy na nói:

– Hòa thượng dạy tôi mời Thượng tọa!

Sư bảo:

– Hòa thượng bảo thì được.

Sư liền mang trà đến chỗ chuyên môn chế biến. Chợt Sư thấy Giáp Sơn, Sư liền gõ chén trà ra tiếng. Sơn chẳng quay đầu lại. Sư nói:

– Trà đậm năm ba chén, ý ở bên lò.

Sơn bảo:

– Nghiêng bình đổ trà, trong giỏ có bao nhiêu chén?

– Nghiêng bình đổ trà, trong giỏ không có một chén.

Sư liền đổ trà. Ðại chúng đều trố mắt ngó Sư. Sư nói:

– Ðại chúng trông mong, thỉnh thầy nói một lời!

Sơn bảo:

             Giữa đường gặp rắn chết chớ có đập nữa

            Làm đầy cái giỏ không đáy rồi sẽ trở về.

Sư nói:

           Tay cầm “Dạ minh phù”,

            Mấy ai biết trời sáng!

Sơn gọi:

– Ðại chúng! Ở đây có người rồi! Hãy về đi!

Sư bèn ở lại đây phổ thỉnh.

• Dạ minh phù: Lá bùa cầm để soi sáng khi đi trong đêm tối.

(Theo: Hội Nguyên, quyển 12.)

236. 道 者 酒 榼 — Ðạo giả cái cốc rượu

Về lai lịch của Tông Ðạo giả chẳng có ai biết rõ, chỉ thấy Tông hay qua lại hai vùng Thư Châu và Kì Châu. Phần lớn Tông ở tại Ðầu Tử. Tính ưa thích uống rượu, không ngày nào mà chẳng say. Dân trong làng yêu kính Tông lắm. Mỗi ngày Tông ăn nhậu say nồng, rất lâu mới tắm rửa. Có người nghe danh tìm đến biếu Tông cốc rượu để nhờ Sư bói giùm. Tông đang tắm, trần truồng bước ra nhận rượu. Mọi người đều cười to mà Tông tự nhiên chẳng biết thẹn. Tông từng mặt áo rách xuống núi, có người đi lên hỏi:

– Thế nào là gia phong của đạo giả?

– Giày cỏ trong áo cà-sa

– Ý chỉ như thế nào?

– Gót trần bước xuống thành Tương.

Một hôm có Trần Thoái Phu vừa lên thăm và hỏi đùa rằng:

– Ngài xem tôi chuyến này muốn đi làm Trạng Nguyên có được chăng?

Tông nhìn kĩ nói:

– Không gặp “thời” thì được!

Lời Tông thật khó lường. Thoái Phu quả nhiên thi đỗ hạng ba, còn Thời Ngạn thi đỗ đầu. Lúc đó mới hiểu được lời nói “không gặp thời” của Sư.

Tông nhờ tham kiến Tuyết Ðậu mà được siêu phóng tự như, và giảng Pháp Hoa rất lưu loát.

(Theo: Lâm Gian lục, quyển hạ. )

237. 香 林 一 燈 — Hương Lâm một ngọn đèn

Tăng hỏi Thiền sư Hương Lâm Trừng Viễn ở Thanh Thành, Ích Châu:

– Thế nào là một cây đèn trong thất?

Sư đáp:

– Ba người làm chứng con rùa thành con ba ba.

(Theo: Truyền Đăng, quyển 22.)

238. 賢 女 三 物 — Hiền nữ ba món vật

Bảy chị em Hiền thánh nữ cùng đi đến Thi-đà lâm. Một cô chỉ xác chết nói:

– Thây ở đây mà người ở đâu?

Các cô quan sát kĩ lưỡng, cả thảy đều ngộ đạo. Trời Ðế Thích cảm ứng, làm mưa hoa, tán thán và hỏi:

– Các chị có cần việc gì tôi sẽ cấp cho?

– Ở nhà chúng tôi, tứ sự thất trân đều đầy đủ, nay chỉ cần ba món vật:

1. Một cây không có rễ.

2. Một miếng đất không có âm dương.

3. Một cái hang khi la chẳng có tiếng vang lại.

Ðế Thích nói:

– Tất cả món khác tôi đều có, nhưng ba món vật này, tôi thật không có!

Cả bọn cùng đến bạch Phật, Phật bảo:

– Này Ðế Thích, các đệ tử của ta chẳng hiểu nghĩa này, chỉ có các hàng Bồ tát mới hiểu nổi nghĩa này.

(Theo: Hội Nguyên, quyển 1.)