Bài 124 — Cửu Phong đáp đuôi đầu

495. 九 峰 頭 尾 — Cửu Phong đáp đuôi đầu

Tăng hỏi Thiền sư Cửu Phong:

– Thế nào là đầu?

– Mở mắt chẳng biết sáng!

– Thế nào là đuôi?

– Chẳng ngồi “giường muôn năm”.

– Lúc có đầu không đuôi thì sao?

– Rốt cuộc thì chẳng kì vọng.

– Lúc có đuôi không đầu thì sao?

– Tuy no mà không có sức khoẻ.

Tăng:

– Lúc có đủ đầu đuôi thì thế nào?

Sư đáp:

– Con cháu đắc lực mà trong nhà chẳng biết!

496. 洞 山 功 勳 — Ðộng Sơn nói công huân

Công huân của Ðộng Sơn (nối pháp Vân Nham) có 5 vị:

1. Hướng; 2. Phụng; 3. Công; 4. Cộng công; 5. Công công.

Tăng hỏi:

– Thế nào là hướng?

– Lúc ăn thì thế nào?

– Thế nào là phụng?

– Lúc xoay lưng thì thế nào?

– Thế nào là công?

– Lúc buông cái bừa xuống thì thế nào?

– Thế nào là cộng công?

– Chẳng được sắc.

– Thế nào là công công?

– Chẳng chung cùng.

(Theo: Nhân Thiên Nhãn Mục.)

• Công huân: chỉ cho các giai đoạn tu hành.

497. 楊 岐 七 事 — Dương Kì nói bảy việc

Không có chú giải (DG)

498. 元 靜 十 門 — Nguyên Tĩnh dạy mười môn

Thiền sư Nam Ðường Nguyên Tĩnh (nối pháp Ngũ Tổ Diễn) dạy chúng:

– Người tham học thường thường chẳng vượt ra được câu ban đầu và câu rốt sau. Nếu người nào thấu qua được thì việc tham học trong một đời xem như đã xong. Nếu như ông chưa được như thế, thì tôi đã vì ông mà làm ra mười môn, mỗi vị trong bọn ông hãy dùng để ấn chứng tự tâm xem được ổn đáng hay chưa? Mười môn ấy là:

1. Phải tin có một giáo ngoại biệt truyền.

2. Phải hiểu biết giáo ngoại biệt truyền đó.

3. Phải hiểu hữu tình thuyết pháp và vô tình thuyết pháp chẳng phải là hai.

4. Phải thấy tính như thấy chỉ tay trong lòng bàn tay.

5. Phải có con mắt khéo phân biệt các pháp.

6. Phải đi đường chim bay, lối huyền nhiệm.

7. Phải văn vũ kiêm tề.

8. Phải phá tà hiển chính.

9. Phải đại cơ đại dụng.

10. Phải hồi hướng khắp chúng sinh.

Mười môn này, các ông mỗi mỗi có ổn đáng hay là chưa? Nếu chỉ là đóng kính cửa làm kế sống thì tự biết rằng mình không ở phạm vi này. Nếu muốn gánh vác chính tông, tiếp nối và làm rạng rỡ dòng Thánh, cần phải thấu suốt mười môn cương yếu này mới ngồi được giường dây, chịu sự lễ bái của thiên hạ, dám cùng Phật Tổ sánh vai. Nếu chẳng đến chỗ ruộng đất như thế, chỉ một bề phô trương hảo, mai kia mốt nọ lão Diêm La chưa tha ông đâu nhé!

Có ai lãnh hội được hãy bước ra, mọi người sẽ làm chứng cho. Bằng như không có, chẳng phiền đứng lâu!

(Theo: Hội Nguyên, quyển 11.)