140 - Ðại Huệ lại làm tăng

559. 大 惠 還 僧 — Ðại Huệ lại làm tăng

Thiền sư Tông Cảo Ðại Huệ Phổ Giác ở chùa Kính Sơn (nối pháp Viện Ngộ Cần), phủ Lâm An, xiển dương Thiền học, đạo pháp cực kì hưng thịnh trong một thời.

Ðồ chúng của Sư lên đến hơn hai ngàn người. Các nơi đều khen Sư là người tài giỏi. Quan Thị lang Trương Cửu Thành cũng theo Sư học đạo, được khế ngộ. Một hôm, nhân bàn luận việc triều chính với nhau, Sư bị họa lây. Niên hiệu Thiệu Hưng, tháng 5 năm 1141, Sư bị bị bắt cởi áo hoàn tục đày ở Hành Dương. Ở đấy, Sư sưu tập những cơ ngữ của Tiên đức, tuyển chọn làm ba pho lấy tên là: “Chính pháp nhãn tạng”. Sau 10 năm, Sư dời chỗ ở đến Mai Dương. Năm năm sau, Cao Tông Hoàng Ðế đặc ân phóng thích cho Sư trở lại chùa. Mùa xuân năm sau, Sư mặc áo tu lại. Các pháp tịch trống ở bốn phương đến mời thỉnh Sư, Sư đều chẳng chịu. Về sau, Sư vâng lệnh triều đình, ở chùa Dục Vương, hơn một năm có sắc chỉ đổi tên thành chùa Kính Sơn. Kẻ tục người đạo vẫn còn hâm mộ tài đức của Sư như thuở trước.

(Theo: Hội Nguyên, quyển 19.)

560. 寂 音 遭 貶 — Tịch Âm bị trách đuổi

Ngài Thanh Nguyên Ðại Hồng Giác Phạm (nối pháp Chân Tịnh Khắc Văn) còn có hiệu là Tịch Âm Tôn giả. Ðời Tống vào năm 1102, ngài trở lại chùa Vân Cái ở Trường Sa. Khi ấy, Trần Công bị đày ở ngoài Lĩnh Hải, dùng kệ để yết kiến ngài. Công nhắn lời có ý muốn ngài đem kinh Hoa Nghiêm vào núi, làm kệ như sau:  

                  Ðại sĩ du phương chợt chạnh lòng

                  Gió trăng nhà cũ bặt bụi hồng

                  Thong dong đôi lúc trên đầu gậy

                  Quảy gánh Hoa Nghiêm hút núi ngàn.

                Sư cũng làm một bài kệ hoạ lại: 

                  Nhờ pháp gặp nhau miệng mỉm cười

                  Cúi xuống dòng đời khói bụi bay

                  Hồ Tương, Lĩnh Hải đâu riêng khác

                  Chốn cũ Chân như hãy trở về.

Sau đó, Sư cùng với Trần Công giao du thân thiết cho nên bị Tần Cối quở trách và đuổi ra Lĩnh Hải.

• Trần Công tức Trần Liễu Ông, tên là Quyền, tự là Oánh Trung, hiệu là Hoa Nghiêm cư sĩ, người ở Sa Huyện, đời Tống Huy Tông ông đậu Tiến sĩ. Ðầu tiên ông trấn nhậm quận Diên Bình, sau làm Thừa tướng. Nhân lúc Tần Cối chuyên quyền, ghét những người tốt người giỏi trong thiên hạ, ông cũng bị Tần Cối sàm tấu và bị đày. Ông lưu tâm về Không tông của Phật giáo.

(Theo: Tăng Bảo truyện, quyển 19.)

561. 首 山 竹 篦 — Thủ Sơn cây trúc bề

Thủ Sơn (nối pháp Phong Huyệt Chiểu) giơ cây trúc bề lên hỏi:

- Gọi là cây trúc bề thì phạm húy, chẳng gọi là cây trúc bề thì trái nghịch. Vậy thì gọi là cái gì? Nói thử xem!

•  Trúc bề: Công cụ bằng tre của Thiền sư, dùng để đánh thức người tham thiền.

(Theo: Hội Nguyên, quyển 11.)

562. 玄 冥 木 劍 — Huyền Minh cây kiếm gỗ

Không có chú giải (DG)