Bài 135 — Thạch Ðầu đường trơn trợt

539. 石 頭 路 滑 — Thạch Ðầu đường trơn trợt

Ðặng Ẩn Phong từ giã Mã Tổ. Tổ hỏi:

– Ngươi đi về đâu?

– Ði đến Thạch Ðầu (nối pháp Thanh Nguyên Hành Tư).

– Ðường Thạch Ðầu trơn nghe!

Phong nói:

– Có gậy trúc tùy thân, tiện đâu xâu đấy!

Phong liền đi qua chỗ Thạch Ðầu. Ðến nơi, Sư đi nhiễu quanh giường dây ba vòng, dộng tích trượng mà đứng, rồi hỏi:

– Là tông chỉ gì?

Thạch Ðầu nói:

– Trời ơi, trời ơi!

Phong không nói được liền trở về thuật lại việc ấy cho Mã Tổ nghe. Tổ bảo:

– Ngươi trở qua bên ấy, đợi ông ta nói xong, ngươi liền "hư hư"!

Phong liền trở qua hỏi y như trước. Thạch Ðầu bèn:

– Hư hư!

Phong lại không nói được bèn trở về thuật lại cho Mã Tổ. Tổ nói:

– Ta đã nói với ông là đường Thạch Ðầu trơn mà!

(Theo: Hội Nguyên, quyển 3.)

540. 五 祖 機 峻 — Ngũ Tổ luận việc nghiêm

Thiền sư Pháp Diễn ở núi Ngũ Tổ thuộc Kì Châu. Ngài từ chùa Hải Hội dời về chùa Ðông Sơn. Vị Trụ trì chùa Thái Bình là Phật Giám, chùa Long Môn là Phật Nhãn cùng đi đến núi ấy để thăm hỏi, hầu hạ Tổ. Tổ cho tập hợp các chủ sự kì cựu, sửa soạn các thứ trái cây để đêm ấy bàn chuyện. Trong đêm dạ thoại, Tổ hỏi Phật Giám:

– Thư Châu lúa chín chưa?

– Chín!

Tổ hỏi:

– Thái Bình lúa chín chưa?

– Chín!

Tổ hỏi:

– Các trang trại cùng thu hoạch lúa, tất cả được bao nhiêu?

Phật Giám còn đang tính toán. Tổ nghiêm sắc mặt to tiếng quở: “Ông Giám làm chủ sự của một chùa không luận việc lớn hay nhỏ đều cần để tâm tra xét. Việc thường trụ quan hệ đến cả chúng mà ông còn chẳng biết, huống là những việc nhỏ khác. Phàm làm việc trong chùa phải hiểu rõ nhân quả như Sư ông (chỉ cho ngài Dương Kì Phương Hội) phụ giúp Sư tổ Từ Minh đấy. Ông chẳng nhớ vật thường trụ nặng như núi đó sao?

Lúc bình thường Ngũ Tổ luận việc nghiêm khắc như thế.

(Theo: Phổ Đăng, quyển 11.)

541. 明 招 虎 尾 — Minh Chiêu hỏi đuôi cọp

Minh Chiêu (nối pháp La Sơn Ðạo Nhàn) hỏi Sơ Sơn:

– Cọp mẹ sinh ra bảy cọp con, con thứ mấy không có đuôi?

Sơn nói:

– Con thứ bảy không có đuôi.

(Theo: Hội Nguyên, quyển 13.)

542. 老 宿 鼠 糞 — Lão túc cục phân chuột

Thuở xưa có một Lão túc, trọn một mùa Hạ mà chẳng dạy dỗ gì cho chúng tăng. Có một vị tăng than rằng:

– Ta chỉ dự một hạ vô ích, chẳng dám mong Hòa thượng nói Phật pháp, chỉ cần nghe hai chữ “Chính nhân” cũng được vậy!!

Lão túc nghe lời này, bèn nói:

– Xà lê chớ ép ta nói. Nếu luận về “Chính nhân” thì một chữ cũng không nói.

Nói xong, Lão túc bèn cắn răng, nói:

– Ðến chỗ này không có mối manh thì nói cái gì!

Ông tăng ở phòng bên cạnh nghe được, bèn nói:

– Ô hay! Một nồi canh ngon lại bị hai cục phân chuột làm dơ mất rồi!

(Theo: Truyền Đăng, quyển 27.)