NGŨ ĐĂNG HỘI NGHUYÊN - THẾ NÀO CHẲNG SANH, THẾ NÀO CHẲNG DIỆT, THẾ NÀO ĐẶNG GIẢI THOÁT?

LẠI HỎI: THẾ NÀO CHẲNG SANH, THẾ NÀO CHẲNG DIỆT, THẾ NÀO ĐẶNG GIẢI THOÁT?

Sư đáp:
- Thấy cảnh tâm chẳng khởi, gọi là chẳng sanh. Chẳng sanh tức chẳng diệt. Đã không sanh diệt tức không bị tiền trần (ngoại cảnh) trói buộc, ngay đó là giải thoát. Không sanh gọi Vô niệm, Vô niệm tức không diệt, Vô niệm tức không trói buộc, Vô niệm tức giải thoát. Tóm lại, biết tâm tức lìa niệm, thấy tánh tức giải thoát. Rời ngoài biết tâm thấy tánh, riêng có pháp môn chứng Vô thượng Bồ-đề, không có lý vậy.
Tướng công hỏi:
- Thế nào gọi là biết tâm và thấy tánh?

Sư đáp:
- Tất cả người học đạo, theo niệm trôi lăn bởi do chẳng biết chân tâm. Chân tâm niệm sanh, chẳng theo niệm cùng sanh, niệm diệt chẳng theo niệm cùng diệt, chẳng đến chẳng đi, chẳng định chẳng loạn, chẳng lấy chẳng bỏ, chẳng nổi chẳng chìm, vô vi vô tướng, bén nhạy linh thông, bình thường tự tại. Tâm thể này, rốt ráo không thể đặng không thể hiểu biết, chạm mắt đều như, thảy trọn thấy tánh.
Tướng công và đại chúng làm lễ khen ngợi vui mừng rồi đi. Về sau, Sư ở chùa Bảo Đường mà tịch.

BÌNH:

"Biết tâm" tức niệm chẳng sanh. "Thấy tánh" tức không chỗ diệt; không sanh không diệt, ngay đó là giải thoát, đâu còn có giải thoát nào khác? Đã không có giải thoát, cái gì là trói buộc? Ngay đó tức lặng lẽ, còn tìm pháp môn nào hơn thế nữa?
Nếu đi, đứng, nằm, ngồi, hằng thấy nghe rõ ràng như thế, tức đang "sống trong Thiền" lại còn có cái gì để luận bàn?
- Chớ bỏ qua chỗ này!
Chủ yếu:
Biết tâm, thấy tánh là chính.