NGŨ ĐĂNG HỘI NGUYÊN - NÓI GIỐNG MỘT VẬT TỨC CHẲNG TRÚNG

Thiền sư Nam Nhạc - Hoài Nhượng, người Kim Châu, họ Đỗ. Khoảng niên hiệu Nghi Phụng đời Đường, Sư từ giã cha mẹ xin xuất gia, nương theo Luật sư Hoằng Cảnh chùa Ngọc Tuyền ở Kinh Châu. Đến niên hiệu Thông Thiên năm thứ hai, Sư thọ giới. Sau đến Tung Sơn được Thiền sư Huệ An khải phát bèn thẳng đến Tào Khê tham vấn Lục Tổ.
Tổ hỏi:
- Từ đâu đến?
Sư thưa:
- Từ Tung Sơn đến.

Tổ hỏi:
- Vật gì thế ấy đến?
Sư không đáp được. Trải qua tám năm bỗng nhiên Sư có tỉnh, bèn đến lễ Tổ thưa:
- Con có chỗ hội.
Tổ hỏi:
- Hội thế nào?
Sư thưa:
- Nói giống một vật tức chẳng trúng.
Tổ hỏi:
- Có tu chứng chăng?
Sư thưa:
- Tu chứng chẳng phải không, nhiễm ô tức chẳng thể được.
Tổ bảo:
- Chỉ "cái chẳng nhiễm ô" này, là chỗ hộ niệm của chư Phật, ông đã như thế, ta cũng như thế.

BÌNH:

Ai biết được thế nào là cái chẳng nhiễm ô?
- Tám năm theo sát tìm không thấy,
Một niệm tỉnh ra "chẳng giống gì!".
- Hãy khéo giữ gìn!