NGŨ ĐĂNG HỘI NGUYÊN: 19.TÂM ĐỊA PHÁP NHÃN

Đạo Nhất lại lễ bái thưa:
- Dụng tâm thế nào hợp với Vô tướng tam-muội?
Sư đáp:
- Ông học pháp môn tâm địa như gieo hạt giống, ta nói pháp yếu như mưa móc, duyên ông nếu hợp, ắt liền thấy đạo.
Lại hỏi:
- Đạo chẳng phải sắc tướng, làm sao có thể thấy?

Sư đáp:
- Con mắt tâm pháp (tâm địa pháp nhãn) có thể thấy đạo, Vô tướng tam-muội cũng lại như vậy.
- Có thành hoại chăng?
- Nếu lấy việc thành hoại tụ tán mà cho là thấy đạo, thì chẳng phải thấy đạo. Hãy nghe ta nói kệ:

Tâm địa hàm chư chủng
Ngộ trạch tất giai manh.
Tam-muội hoa Vô tướng
Hà hoại phục hà thành ?

Tạm dịch:

Tâm địa gồm các giống
Gặp mưa ắt nảy mầm.
Hoa tam-muội Vô tướng
Nào hoại lại nào thành?

Sư lại nói:

Nhất thiết pháp giai tùng tâm sanh.
Tâm vô sở sanh, pháp vô sở trụ.
Nhược đạt tâm địa, sở tác vô ngại.
Phi ngộ thượng căn, nghi thận từ tai!

Tạm dịch:

Tất cả pháp đều từ tâm sanh.
Tâm không chỗ sanh, pháp không chỗ trụ.
Nếu đạt tâm địa, chỗ làm không ngại.
Chẳng gặp thượng căn, dè dặt chớ nói!

Đạo Nhất được Sư khai ngộ, tâm ý rỗng rang, ở lại hầu Sư mười năm, ngày càng thấm sâu lý đạo.

BÌNH:

Tâm là cội nguồn của tất cả các pháp. Đạo phải là nơi trí tuệ mà được bày. Nếu rõ được tâm, liền thấy được đạo. Chính con mắt trí tuệ mới hay làm được việc đó, không phải mắt thường mà có thể thấy. Nếu đã thấy rồi, mới biết xưa nay vốn không thành hoại, tụ tán, chính đó là chánh định Vô tướng. Nếu chẳng phải người căn cơ thích hợp, khó mà tin nhận. Chớ có xem thường!

Chủ yếu:

Thấy được "không tướng", trí tuệ tự bày.

CHÚ:

Hoa tam-muội Vô tướng chẳng nở cũng chẳng tàn